Lịch sử Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt

Trong thời kỳ 1968–1970, một loạt các trận chiến lớn bùng nổ trên chiến trường miền Nam Việt Nam; nhiều người lính tại miền Nam bị bắt làm tù binh, trong đó có cả những tù binh nhỏ tuổi. Chính quyền Việt Nam Cộng hòa đã tách số tù binh thành hai nhóm: dưới và trên 18 tuổi.[1]

Đầu năm 1971, Việt Nam Cộng hòa thành lập nhà lao với tên gọi Trung tâm giáo huấn thiếu nhi Đà Lạt trên đồi Chi Lăng[1] cách trung tâm thành phố khoảng 4 km[2] với mục đích giam giữ các thiếu niên cách mạng từ 12 đến 17 tuổi dưới sự chỉ huy trực tiếp của Tổng nha cảnh sát Sài Gòn.[3] Ngày 23 tháng 4 năm 1971, 126 tù nhân được đưa về giam giữ từ Nhà lao Kho Đạn (Đà Nẵng). Sau đó, nhà tù tiếp nhận thêm thiếu nhi từ các tỉnh như Hội An, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Bến Tre. Đợt thứ ba gồm tù nhân đến từ nhiều nhà lao ở miền Nam như Côn Đảo, Chí Hòa,...[1] Tính đến cuối năm 1971, trung tâm đã giam giữ tổng cộng 630 thiếu niên cách mạng, trong đó có khoảng 200 nữ.[4][5]:281

Đầu tháng 6 năm 1973, nhà lao phải giải tán.[1] Trung tâm Giáo huấn thiếu nhi Đà Lạt đổi thành Trung tâm bảo hộ thiếu nhi do Ty Xã hội tỉnh Tuyên Đức quản lý.[6]

Năm 2010, Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm chủ đầu tư dự án tu bổ và tôn tạo nhà lao; cho đến năm 2013, dự án được triển khai. Ngày 25 tháng 4 năm 2016, sau hai năm trùng tu, di tích chính thức được khánh thành; buổi lễ có sự hiện diện của nguyên Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa, chính quyền tỉnh Lâm Đồng và hơn 300 cựu tù nhân từng bị bắt giam tại đây.[7][8][9] Nhà nước Việt Nam xem sự tham gia của trẻ em trong chiến tranh Việt Nam là "minh chứng cho truyền thống cách mạng anh hùng, bất khuất của tuổi trẻ Việt Nam";[10] tuy nhiên ngày 12 tháng 2 năm 2002, Liên Hiệp Quốc đã ban hành một hiệp ước xem việc sử dụng trẻ em trong chiến tranh là một tội ác chiến tranh.[11]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt http://baolamdong.vn/vhnt/201912/gap-mat-cuu-tu-ye... http://cadn.com.vn/news/64_5774_lam-dong-nha-lao-t... http://cand.com.vn/Chuyen-dong-van-hoa/Khanh-thanh... http://gialaitv.vn/tin-tuc/ban-tin-mien-trung-tay-... http://www.thanhdoan.hochiminhcity.gov.vn/ThanhDoa... http://www.lamdong.gov.vn/vi-VN/a/btg/kt-vh-xh/van... http://www.tinhdoan.soctrang.gov.vn/index.php/hoat... http://baodulich.net.vn/Chuyen-ve-di-tich-nha-tuth... http://nghiatinhdongdoi.vn/Chuy%E1%BB%87n%20bi%20h... http://btlsqsvn.org.vn/DesktopModules/News.Display...